"Mój świat offline" podsumowanie projektu
„Mój świat offline - warsztaty otwarte na integrację” to autorski program biblioteki, realizujący zajęcia profilaktyczne dla uczniów klas 1-3 bolesławieckich szkół podstawowych. Realizowany w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025. W całości sfinansowany z budżetu Gminy Miejskiej Bolesławiec.
W okresie od 3 kwietnia do 8 grudnia 2023 r. Miejska Biblioteka Publiczna – Centrum Wiedzy w Bolesławcu przeprowadziła 111 godzin zajęć dla dzieci z kl. 1-3 bolesławieckich szkół podstawowych. Wzięło w nich udział łącznie 2251 dzieci. Dodatkowo, na prośbę nauczycieli, przeprowadzono 19 godzin zajęć dla 301 uczniów, poza programem profilaktycznym.
Celem głównym projektu było przeciwdziałanie zjawisku cyberprzemocy oraz wszelkim zagrożeniom płynącym z szeroko rozumianych uzależnień od Internetu. Nasza strategia profilaktyczna polegała na angażowaniu dzieci w konstruktywne aktywności, które stanowią alternatywę dla zachowań ryzykownych. Wyniki badań wskazują, że uczestniczenie w zorganizowanych zajęciach edukacyjnych czy artystycznych zmniejsza ryzyko uzależnień.
Biblioteka aktywizowała dzieci do poszukiwania alternatywnych form spędzania czasu wolnego oraz nakłaniała do zmniejszenia aktywności w mediach społecznościowych poprzez:
- prowadzenie zajęć o charakterze profilaktycznym, mających na celu zapobieganie zachowaniom ryzykownym oraz trudnym sytuacjom, jakie mogą pojawić się w życiu dzieci,
- rozmowy i edukację w zakresie zagrożeń w Internecie (m. in. cyberprzemoc – hejt, mowa nienawiści i nękanie, niebezpieczne treści i uzależnienie, infoholizm),
- rozmowy i edukację w zakresie bezpiecznego korzystania zasobów Internetu, aby w pełni wykorzystać jego potencjał; dbanie o rozwój cyfrowych kompetencji dziecka,
- prowadzenie zajęć o charakterze rekreacyjnym w Centrum Wiedzy, integrujące dzieci i uczące współpracy w grupie,
- prowadzenie zajęć o charakterze proekologicznym, połączonych z nabywaniem umiejętności korzystania i dbania o najbliższe otoczenie i naturę w Miejskim Centrum Edukacji Ekologicznej,
- prowadzenie zajęć czytelniczych, wykorzystujących bogaty księgozbiór biblioteczny, zapewniających wszechstronny rozwój dzieci,
- prowadzenie zajęć plastycznych, rozwijających umiejętności manualne i małą motorykę, umożliwiających ćwiczenie kreatywnego myślenia, uwrażliwiających na piękno, rozwijających wyobraźnię,
- prowadzenie zajęć biblioterapeutycznych – odpowiednio dobrana literatura może być nie tylko drogowskazem rozwiązania problemów, ale także wypełni wolny czas.
Wśród dzieci biorących udział w warsztatach profilaktycznych przeprowadzono ankietę dotyczącą korzystania z nowoczesnych technologii oraz sposobach spędzania czasu wolnego. Zdecydowana większość uczniów posiada swój własny telefon komórkowy, gra w gry na telefonie, tablecie, komputerze, konsoli od 15 minut nawet do kilku godzin dziennie. Poza ekranem dzieci deklarowały uczestnictwo w różnego rodzaju aktywnościach: rekreacyjnych, sportowych, plastycznych, towarzyskich, konstrukcyjnych, co pokrywało się z formami spędzania czasu wolnego zaproponowanymi przez naszą instytucję.
PODEJMOWANE INICJATYWY:
„ZGRAna biblioteka” – Dzieci poznały gry planszowe takie jak: Dixit Odyseja, 5 sekund, Dobble, Jenga Classic, Twister, La Cucaracha Loop. Gry planszowe gwarantują pełną emocji, genialną zabawę. Uczą podejmowania błyskawicznych decyzji, skutecznego działania pod presją czasu, cierpliwości i wytrwałości, rozbudzają strategiczne i logiczne myślenie, pozytywnie wpływają na ogólny rozwój dziecka. Pomagają ćwiczyć skupienie, koncentrację i zmysł obserwacji. A przede wszystkim integrują grupę.
„Kid’s Kitchen” – Dzieci podzielone na grupy dekorowały gofry, wyrabiały kulki Rafaello z wiórek kokosowych, wafla i białej czekolady oraz zrobiły pyszny koktajl truskawkowy. Na zakończenie zajęć degustowały smakołyki, które własnoręcznie wykonały. Zajęcia kulinarne dają satysfakcję, poprawiają samopoczucie, zwiększają pewność siebie. Dziecko uczy się także współpracować z innymi, usprawnia się komunikacja międzyludzka. Wszyscy dążą wspólnymi siłami do osiągnięcia wyznaczonego celu.
„Dzieci w sieci” – Podczas warsztatów dzieci dowiedziały się o zasadach korzystania z komputera, telefonu, tabletu (urządzeń ekranowych). Rozmawialiśmy też o tym, czy jest internetowa sieć, w jaki sposób z niej korzystamy oraz jakie są potencjalne zagrożenia z nią związane. Dzieci pracowały w grupach, aktywnie wykonując różne przygotowane dla nich zadania. Nie zabrakło też relaksujących zabaw podczas spotkań.
„SOWA Mądra głowa” – Uczestnicy mieli okazję skorzystać z Majsterni i Wystawy, miejsc, gdzie nauka staje się zabawą a każdy eksperyment prowadzi do niesamowitych odkryć budząc emocje i kreatywność. Dzieci z bolesławieckich szkół podstawowych przez cały tydzień doświadczały, konstruowały, kombinowały, wymyślały bawiąc się na całego.
„Eko-deko” – Dzieci samodzielnie wykonały lampiony z ekologicznych materiałów. Cenne korzyści z zajęć plastycznych dla dzieci to m.in.: wspomagany rozwój motoryczny i manualny, precyzja, cierpliwość i staranność, kształtowanie wyobraźni, rosnąca kreatywność, stymulowanie mózgu w obszarach, które ciężko ćwiczyć innymi zajęciami, nauka samodzielnego myślenia, relaks, odpoczynek i ukojenie nerwów, pozytywne relacje z rówieśnikami.
„Zostań jubilerem” – Dzieci wykonywały biżuterię: kolczyki, naszyjniki, pierścionki z koralików i innych materiałów ozdobnych. Kreatywne zajęcia plastyczne dla dzieci i dorosłych pozwalają uczestnikom rozwijać pasję, kreatywność, wzbogacać wyobraźnię i ciekawie spędzać czas.
„Inżynierka? Rewelka!” – Warsztaty były ukierunkowane na tworzenie budowli z drewnianych klocków Linden. Podczas planowania, a następnie budowania trzeba było wytężyć umysł, aby konstrukcje przetrwały przynajmniej do uwiecznienia na fotografii. W efekcie powstały różnorodne konstrukcje, m.in. mosty, wieże, zamki, a nawet miasteczka.
"Lajkuję – nie hejtuję” – Dzieci zapoznały się z zasadami bezpieczeństwa w Internecie, wykonały plakaty dotyczące bezpiecznych zachowań w sieci, rozmawiały i wymieniały się doświadczeniami. Uświadomiliśmy dzieciom, że hejt może przejawiać się nie tylko za pomocą słów, ale także za pomocą grafik (memów, gifów) oraz filmów. Hejterzy powinni pamiętać, że w Internecie nigdy nie są anonimowi i nie są bezkarni, mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Natomiast negatywne komentarze mogą prowadzić do depresji, zaburzeń odżywiania, stanów lękowych, a nawet do samobójstwa. O ile w obecnych czasach nie sposób uniknąć hejtu w mediach społecznościowych, pomocne może okazać się wsparcie nie tylko najbliższych osób.
„Tydzień w podróży” – Dzieci poznały Francję, Włochy oraz Afrykę, wykonywały zadania z pomocą materiałów dydaktycznych takich jak: mapy magnetyczne świata, klocki Lego, książki, puzzle. Dowiedziały się o najciekawszych miejscach, o zwyczajach czy charakterystycznych zwierzętach zamieszkujących dane kraje. Nauka geografii to zapoznanie z różnorodnością międzykulturową, uświadomienie podobieństw oraz rozwijanie w dzieciach szacunku i tolerancji dla osób o odmiennej kulturze, kolorze skóry, zwyczajach, języku.
"Przyroda w mieście” – W ramach zajęć wspólnie z dziećmi zastanowiliśmy się nad problemem suszy w mieście, jak można temu przeciwdziałać i co możemy zrobić w swoim otoczeniu aby jakość powietrza była lepsza. Dzieci podczas zajęć realizowały dwa tematy: „Zioła jako rośliny lecznicze i ozdobne” oraz „Rośliny tlenodajne w moim domu, czyli jak za pomocą roślin można zmienić jakość powietrza w mieszkaniu i wizualnie poprawić wygląd swojego otoczenia”. Podczas zajęć dzieci wczuły się w rolę architektów zieleni we wnętrzu Biblioteki – Centrum Wiedzy. Spośród dostępnych roślin wybrały te, które im się najbardziej podobają, następnie wyszukali za pomocą książek i aplikacji informacji o nich. Wszyscy musieli przygotować etykiety z nazwą wybranej przez siebie rośliny i z informacjami o niej. Chętni podzielili się zdobytą wiedzą na temat wybranych roślin doniczkowych. Na końcu wspólnie zaaranżowali przestrzeń w Centrum Wiedzy.
„Retro zabawy” – Podczas zajęć dzieci miały okazję poznać zabawy z lat dzieciństwa swoich rodziców tj. Łapki, Statki, Szubienica, Bierki, Scrabble, Państwa Miasta, gra w zbijanego, gra w gumę, gra na skakance, badminton. Zajęcia stały się inspiracją do rozmów z dziećmi o tym jak rodzice, dziadkowie czy pradziadkowie spędzali wolne chwile. Była to niezwykła okazja do przyjrzenia się swoim korzeniom, tradycjom rodzinnym i lepszego poznania historii swoich bliskich.
„Letnie szaleństwo” – Dzieci do zabawy wykorzystały wszystkie materiały, które były zakupione w ramach programu: skakanki, gumy do skakania, paletki, piłki. Robiły bańki mydlane i rozwiązywały łamigłówki w Centrum Aktywności SOWA. Wykorzystaliśmy również piękną pogodę za oknem i wiele zabaw odbyło się na świeżym powietrzu. Oprócz radości ze spędzania miłego czasu zabawa na świeżym powietrzu rozwija też umiejętności ruchowe, koordynację i poczucie równowagi. Dzięki takiej aktywności dzieci wzmacniają swoją odporność, ćwiczą umysł i rozbudzają fantazję.
„LEGOwisko” – Dzieci układały konstrukcje z klocków Lego. Do wykorzystania miały klocki z serii Calssic oraz płytki konstrukcyjne. Każdy zestaw pozwolił zaprojektować i zbudować naprawdę oryginalny model. Instrukcje zawierały kilka początkowych pomysłów, dzięki którym dzieci rozruszały się i rozpoczęły własne przygody. Wszystkie zestawy można było ze sobą łączyć, dzięki czemu uczniowie puścili wodze wyobraźni. Możliwości budowania były nieograniczone, zestawy sprawdziły się świetnie w przypadku chłopców oraz dziewczynek w wieku od 4 lat, ponieważ pomogły im wzmocnić pewność siebie i rozwinąć kreatywność.
„Oszczędzaj energię” – Dzieci udały się na Planetę Energii, gdzie zdobywały baterię wiedzy na temat prądu. Dowiedziały się, jak produkuje się prąd. Poznały korzystne i niekorzystne dla planety (a przede wszystkim dla ludzi) sposoby produkcji energii elektrycznej. Poruszały pojazdy napędzane światłem, oglądały mini pioruny i wąchały wytworzony przez nie ozon. Same produkowały energię dzięki energorowerom.
„Magnetyczne konstrukcje” – Dzieci tworzyły konstrukcje z klocków Geomag oraz Gravitrax. Geomag to klocki magnetyczne, za pomocą których można budować niezliczone konstrukcje. Zabawa klockami pobudza wyobraźnię, stymuluje kreatywność dzieci oraz rozwija ich intelekt. W skład zestawu wchodzą magnetyczne patyczki i metalowe kulki, które łączą się ze sobą w dowolny sposób. Poprzez łączenie elementów zestawu, mali konstruktorzy rozwijają zdolności manualne oraz ćwiczą koncentrację, klocki pobudzają ich matematyczną ciekawość. Natomiast Gravitrax to system modułowy, który jest niezastąpiony do zbudowania pełnych akcji torów, ukazujących wpływ praw fizyki na przedmioty wokół.
„Fale dźwiękowe” – Fale dźwiękowe do naszych uszu docierają przez powietrze, którego nie możemy zobaczyć. Wielu dźwięków nie dostrzeżemy, ale zobaczymy je pośrednio przez drgania, które są źródłem dźwięku. Jak to zrobić? Tego dowiedzieli się uczniowie, którzy przychodzili do nas na zajęcia związane z falami dźwiękowymi. Kieliszki wypełnione wodą, „głuchy telefon” z kubków połączonych nitką czy gitara z balonów to tylko niektóre eksperymenty, które wprowadziły uczestników w świat fizyki.
„Sztuka kaligrafii” – Kaligrafia to sztuka starannego i estetycznego pisania, często również zdobionego artystycznie. Nauka kaligrafii kształtuje charakter oraz cierpliwość. Dzieci uczestniczące w zajęciach miały okazję poćwiczyć piękne pisanie na specjalnym papierze do kaligrafii oraz za pomocą profesjonalnych przyborów.
„Przyroda w mieście” – Uczestnicy uczyli się rozpoznawać popularne gatunki drzew, obserwowali bogactwo drzewostanu w najbliższym sąsiedztwie biblioteki oraz dowiadywali się, jak ważne są drzewa w przestrzeni miejskiej. W czasie zajęć każdy miał możliwość wykazania się umiejętnością obserwacji przyrodniczej, rozwiązywania łamigłówek oraz zapamiętywania informacji. Dla spostrzegawczych mieliśmy drobne upominki.
„Biblioteka ze smakiem” – Jak spędzać czas wolny w domu, kiedy pogoda nie sprzyja wycieczkom i jedyne, na co się ma ochotę to słodki przysmak? Najlepiej wykonać własne ciasteczka! Podczas zajęć uczestnicy przekonali się, że jest to bajecznie proste. Wystarczy ciasto francuskie, dżem i odrobina pomocy ze strony dorosłych. Zajęcia kulinarne dla dzieci są świetną formą wypoczynku i relaksu oraz doskonałym czasem na poznawanie świata, nieznanych dotąd kultur oraz uczenia się pracy w zespole.
„Robokodowanie” – Uczniowie klas I-III z miejskich szkół podstawowych uczyli się podstaw programowania przy użyciu Photonów, Genibotów i Qobo. Według ekspertów robotyka dla dzieci stymuluje rozwój umysłowy na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim dzieci uczą się cennej umiejętności myślenia przyczynowo – skutkowego. W programowaniu robotów dla początkujących rozwija się głównie wyobraźnię i logiczne rozumowanie.
„Projektanci wielkich konstrukcji” – Uczniowie budowali miasta przyszłości wcielając się w kreatywnych architektów i wytrwałych budowniczych przy użyciu klocków Linden oraz Maple. Zajęcia związane z architekturą mają za zadanie poprzez zabawę uwrażliwiać najmłodszych na przestrzeń, środowisko oraz architekturę, wspierają artystyczny rozwój i ćwiczą umiejętności plastyczne.
„Mali konstruktorzy” – Dzieci tworzyły konstrukcje z klocków Lego Classic oraz Lego Duplo, wspomagały się klockami Linden. Dzięki klockom dzieci uczą się przez zabawę, rozwijając przy tym kluczowe umiejętności i cechy, takie jak pewność siebie, odporność psychiczna i wyrażanie siebie.
„W świecie zmysłów” – Uczestnicy sprawdzali możliwości swoich zmysłów, np. podczas zabawy w głuchy telefon - słuch, badanie węchem różnych produktów spożywczych m. in: kakao, suszone warzywa, ryż. Poprzez zmysł dotyku dzieci rozpoznawały przedmioty schowane za specjalną kurtyną oraz przeszły przez ścieżkę sensoryczną, czyli przedmioty o różnej strukturze, która również rozwija zmysł dotyku.
„Świąteczne dekoracje” – Dzieci wykonywały kartki świąteczne dla swoich bliskich oraz stroiki bożonarodzeniowe. Poznały tradycje i zwyczaje związane ze Świętami Bożego Narodzenia, rozwijały zdolności artystyczne, ćwiczyły umiejętność współpracy w grupie oraz integrowały się ze sobą. Głównym celem działań realizowanych w ramach tego tygodnia było przekazanie w atrakcyjnej formie wiedzy na temat tradycji związanych ze świętami Bożego Narodzenia oraz uświadomić rolę, którą odgrywa tradycja w życiu każdej rodziny oraz pokazać jak ważne jest kultywowanie zwyczajów i rytuałów świątecznych.
Podsumowanie projektu – 7 grudnia 2023 r. podsumowano dotychczasowe działania w formie wystawy, na którą zaproszono uczestników projektu, opiekunów oraz przedstawicieli władz miejskich. Szkołom wręczono drobne upominki (grę planszową oraz puzzle), które pomogą w integracji grupy rówieśniczej, zachęcą do spędzania przerw na wspólnej zabawie, a nie przed ekranem.
