DKK Książniczki o "Najskrytszej pamięci ludzi"
Dyskusyjny Klub Książki Książniczki w marcu spotkał się tuż przed Wielkanocą. Literatura i rozmowy o niej wygrały tym razem z przedświątecznymi porządkami i gotowaniem. Co więcej, większość Klubowiczek odrobiła „pracę domową” zadaną podczas poprzedniego spotkania. A zadanie polegało na ułożeniu tekstu o dowolnej formie, w którym wykorzystane zostanie trzynaście tytułów książek omówionych w roku ubiegłym i na początku bieżącego. Z wielkim podziwem wysłuchałyśmy prac koleżanek – okazało się, że w każdej drzemie ukryty talent, w dodatku ta zabawa literacka sprawiła wszystkim ogromną przyjemność. Więc chyba w nagrodę, ale też i na szczęście, koleżanka Gosia obdarowała uczestniczki spotkania kolorowymi szklanymi pszczółkami – symbolami wiosny i powodzenia.
Z zadaniem literackim świetnie wpisałyśmy się w temat omawianej książki. „Najskrytsza pamięć ludzi” Mohameda Mbougara Sarra to opowieść przede wszystkim o literaturze. Główny bohater powieści, młody pisarz z Senegalu debiutuje niewielkim dziełem „Anatomia pustki”, który sprzedaje się w 79 egzemplarzach („A przecież tysiąc sto osiemdziesiąt dwie osoby zalajkowały post umieszczony przeze mnie na Facebooku, anonsujący rychłą publikację książki. Dziewięćset dziewiętnaście osób zostawiło komentarz. »Gratulacje!«”). Faye marzy o tym, by zostać wybitnym pisarzem, i to w dodatku francuskim. I znowu okazało się, że doskonale wpasowałyśmy się w czas z lekturą, bo w marcu obchodzone jest święto kultury francuskojęzycznej – Międzynarodowy Dzień Frankofonii. Warto uczcić je czytając pisarza, który w 2021 roku otrzymał Nagrodę Goncourtów i został tym samym pierwszym laureatem pochodzącym z Afryki Subsaharyjskiej oraz jedną z najmłodszych osób uhonorowanych francuską nagrodą.
W rozbudowanej powieści Sarra znajdziemy plejadę postaci, oczywiście piszących lub chcących pisać. Pojawia się nawet polski akcent w postaci Witolda Gombrowicza (o nim czytamy w pamiętnikach) i jego tłumacza Stanislasa – kolegi Faye’a. Przeplatają się wątki dotyczące rasy, kolonializmu, postkolonializmu i emigracji. Śledztwo, które prowadzi główny bohater pozwala czytelnikowi wraz z nim poznawać niezwykłe biografie, zanurzać się w historii, eksplorować pamięć, poznawać prawdę o człowieku i rozważać rolę pisarza i literatury w życiu.
Część z Klubowiczek naprawdę dała się wciągnąć w ten wielopoziomowy, wielogatunkowy labirynt skonstruowany przez Sarra i mówiła o „pochłonięciu” lektury i byciu przez nią „pochłoniętym”, części niekoniecznie udało się ten labirynt zagłębić. Aczkolwiek wszystkie przyznałyśmy, że „Najskrytsza pamięć ludzi” jest niewątpliwie literaturą bardzo dobrą, inteligentną, wysoką, poruszającą ważne aktualnie tematy i słusznie nagrodzoną. Może po prostu nie do każdej z nas trafiła we właściwym czasie.
